istilik

istilik
is.
1. fiz. Cismin hissəciklərinin (atomlarının, molekullarının və s. -nin) qeyrimüntəzəm hərəkəti nəticəsində əmələ gəlib, onun qızması şəklində təzahür edən enerji növü. İstilik vahidi. Ərimə istiliyi. Kimyəvi enerjinin istiliyə çevrilməsi.
2. Bir şeyin qızğınlıq halı; isti, yaxud qızdırılmış şeydən çıxan hərarət. Havanın istiliyi. Sobanın istiliyi. Günəş şüasının istiliyi. – <Əbülhəsən bəy:> Alnımda bir istilik hiss edər-etməz gözlərimi açdım. . M. S. O.. . . Toğluların yumşaq yunu və istiliyi sanki Qulunun əlini qıcıqlayırdı. M. İ..
3. Qızdırma, hərarət, temperatur. Xəstənin istiliyi normaldır. – <Qəhrəman> uşağın istiliyini ölçür, gözlərinə yuxu gəlmirdi. . S. R.. Oğlunun istiliyini görən ana gözlərinə dəm verir. Ə. Vəl.. İstilik gəlmək (basmaq) – hərarəti qalxmaq, bədəni qızmaq. Soyuqdan əsən bədənə ani bir istilik gəldi.
4. məc. Mehribanlıq, səmimiyyət hissi; hərarət. Öz məsum təbəssümü ilə hamını sevindirən Aslan evdəki soyuqluğu tamamilə həyətə qovmuş, qocaların və anasının ürəyinə xoş bir istilik gətirmişdi. Ə. Vəl..

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • ləhib — ə. istilik, hərarət …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • süxunət — ə. istilik, hərarət …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • temperatur — <lat. temperatura – vəziyyət> 1. Cismin istilik dərəcəsi. Havanın temperaturu. Suyun temperaturu. 2. İnsanın sağlamlıq vəziyyətini göstərən istilik dərəcəsi. Xəstənin temperaturunu ölçmək. Yüksək temperatur. // dan. Xəstəlik zamanı bədənin… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • isti — 1. sif. Qızdırılmış, isidilmiş, hərarəti artırılmış (soyuq qarşılığı). İsti otaq. İsti ütü. İsti süd. – Hənifə bir əlində tas, o biri əlində isti su ilə dolu vedrə və dolça, tövşüyə tövşüyə içəri girdi. İ. Hüseynov. 2. is. Xəstəlik halında… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • hərarət — ə. 1) isti, istilik; 2) susuzluq, susama; 3) qızdırma, istilik …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • ekzotermik — sif. <yun. exo – xaric və thermos – isti> kim. İstilik çıxması ilə bağlı olan, istilik verən. Ekzotermik proses …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • günəş — is. 1. Planet sisteminin işıq və istilik verən, közərmiş böyük şar şəklində olan mərkəzi göy cismi; gün. Günəş işığı. Günəş də batanda rəngi saralır. – Toztorpaq göyün üzünü elə bürümüşdü ki, günəş görünmürdü. A. Ş.. Günəş saatı – günəş işığı… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • hərarət — is. <ər.> 1. İstilik. Havanın hərarəti. Sobanın hərarəti. – Payızın ilk günləri idi. Günəşin şüaları qüvvədən düşmüş və yayda saçdığı hərarəti verməkdən aciz idi. T. Ş. S.. Bahar günəşinin hərarəti tək; Xəyalım dünyanı salama gəlir. S. V..… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • istiliktörətmə — is. fiz. İstilik yaratma, istilik vermə qabiliyyəti …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • kaloriya — <lat.> İstilik ölçüsü vahidi. Böyük kaloriya – bir kiloqram suyun hərarətini bir dərəcə artırmaq üçün lazım olan hərarətin miqdarı. Kiçik kaloriya – bir qram suyun hərarətini bir dərəcə artırmaq üçün lazım olan hərarətin miqdarı. // Hər bir …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”